G Wieneke okt.2020:
Helden en slachtoffers.
Enige eeuwen terug werden standbeelden opgericht voor de helden van de samenleving. Vlak na WO2 werden nog herdenkingsmonumenten opgericht voor de helden van het verzet.*] In de latere tijd worden door de samenleving juist standbeelden opgericht voor slachtoffers van b.v. de holocast, slavernij, vliegramp MH17) . In deze tijd worden zelfs de beelden van de historische helden vernietigd. Terwijl slachtoffers met helden-eer worden binnengehaald (bv ceremonie bij het terugbrengen van de slachtoffers van de MH17 ramp)
Wat is de culturele ontwikkeling die daarmee samenhangt? Zoals in de axiale periode het lijden van de mens erkenning kreeg, is het nu het slachtofferschap van de mens dat zijn plaats in de cultuur gaat verwerven? Is de erkenning van het slachtofferschap een volgende culturele ontwikkeling?
Je vraagt je af:
Wat drijft nabestaanden tot de wens erkend te worden als slachtoffer voortvloeiend uit het slachtofferschap van hun (voor)ouders? Wat is de basisdrijfveer hiervoor? In hoeverre is het slachtofferschap van (voor)ouders nodig om zelf erkenning te krijgen en zijn identiteit te versterken ? **] Of wil men zijn verhaal vertellen, aandacht vragen? En om eventueel daarmee voordeel te behalen? [ voorbeeld : geeft de holocast joden ondersteuning om het recht op palestijns grondgebied te hebben? Materiële schadevergoeding eisen als compensatie en boetedoening van de fouten van een andere groep? ]
Waarom deden in het verleden niet alle slachtoffers dat? Is bijvoorbeeld de ellende van de arbeiders in de 19e eeuw voldoende gecompenseerd door de maatschapppelijke effecten van het communisme en socialisme?
En waar zijn de helden gebleven? Kan als gevolg van de individualisering niet meer een persoon de lauwerkrans krijgen, tenzij het ook een individuele prestatie is zoals in de sport? Is het karakter van helden die grootse daden voor het land of groep verrichtten in de loop van de eeuwen verouderd tesamen met de veranderde cultuur?
*] Website wo2gld.nl :
Mede door ontwikkelingen in de psychiatrie verschoof het accent in oorlogsherinneringen van heldendom en martelaarschap naar slachtofferschap. Gevolgd door de toenemende aandacht voor de Holocaust streden vanaf de jaren tachtig ook steeds meer mensen voor erkenning van andere 'nieuwe' slachtoffergroepen, zoals slachtoffers uit Nederlands-Indie, dwangarbeiders, communisten, burgerslachtoffers van bijvoorbeeld bombardementen en geestelijk en lichamelijk gehandicapten. Dit mocht 'nooit meer' gebeuren.
.
**] Bojana Dujkovic in artikel NRC nav de genocide in Sebrenica: "Niets versterkt de identiteit van de verschillende etnische groepen meer dan hun slachtofferschap" .
____________
G Wieneke okt.2020:
Dicastocratie = Regeren via de rechter.
Waarvoor wordt de rechtspraak gebruikt?
1-Men kan denken dat de rechtspraak voortvloeit uit voorwaarde dat een niet-monoculturele menselijke gemeenschap het gedrag van de deelnemers in goede banen moet leiden om niet ten onder te gaan. De rechter beoordeelt dan of een persoon zich aan de voor hem/haar gestelde regels van de gemeenschap heeft gehouden. Het is het simpele straf-systeem om het gedrag in een gemeenschap te reguleren, wat nodig werd op het moment dat de gemeenschap groter werd en niet meer monocultureel was.
2- In onze tijd zien we dat de rechter steeds meer wordt ingezet om je zin te krijgen of anderen te dwingen iets te realiseren. Vaak op grond van niet erg specifieke wetten. Het probleem los je niet meer zelf op, maar via de rechtspaak probeer je anderen te dwingen om het probleem op te lossen. Daarbij wordt verwezen naar wetten met niet specifieke teksten als zorgen voor een gezonde omgeving, recht op demonstratie. Voorbeelden: Urgenda-vonnis.
3- Soms wordt de rechter ingeschakeld puur om je zin te krijgen: B.V. ouders die school aanklagen omdat hun kinderen niet op de schoolfoto staan door afwezigheid ivm suikerfeest of een rechtzaak aangespannen door groep viruswaanzin.
4- In het proces over het terughalen van IS-vrouwen uit Midden Oosten stelt de Hoge Raad dat "de rechter mag niet op de stoel van de politiek gaan zitten" , maar doet de rechter dat dan in principe niet in het Urgenda proces, waarbij precies het omgekeerde werd gevonden? Is het misschien politiek onverstandig om verdragen te ondertekenen omdat goede bedoelingen dan een juridisch keurslijf worden? Was het niet een van de redenen voor Engeland om uit de EU te stappen?
_____________
(hierboven staat de oude versie)
G Wieneke apr.2021: DICASTROCRATIE
De term dicastrocratie wordt gebruikt voor een systeem waarbij het land wordt geregeerd door de rechterlijke macht in tegenstelling tot b.v. een democratie waarbij het 'volk' regeert.
In onze democratie zie je dat er door verschillende groepen in toenemende mate van de rechtspraak gebruik wordt gemaakt om de staat te dwingen bepaalde maatregelen te nemen of juist na te laten. Om de gedachten te vormen een paar voorbeelden en overwegingen:
Je kunt je afvragen waarvoor de rechtspraak ooit is ontwikkeld. Men kan b.v. denken dat de rechtspraak voortvloeit uit voorwaarde dat in een niet-monoculturele menselijke gemeenschap het gedrag van de deelnemers in goede banen moet worden geleid om niet ten onder te gaan. De rechter beoordeelt dan of een persoon zich aan de voor hem/haar gestelde regels van de gemeenschap heeft gehouden. Het is het simpele straf-systeem om het (morele) gedrag in een gemeenschap te reguleren, wat nodig werd op het moment dat een gemeenschap groter werd en niet meer monocultureel was. Een ander belangrijk aspect was mogelijk het regelen van de onderlinge machtsverhoudingen in een land. Was die aanvankelijk gebaseerd op macht (=geweld, connecties) er kwam behoefte om in een anomiemere maatschappij bepaalde macht te garanderen, of misschien belangrijker: eigendom te garanderen.
In de huidige tijd zien we dat de rechter wordt ingezet door verschillende groeperingen om invloed uit te oefenen. Bijvoorbeeld om eigen opvattingen of belangen te laten prevaleren boven de opvattingen die uit een democratisch proces zijn voortgekomen. Het omgekeerde zien we in Polen waar geprobeerd wordt om de rechterlijke macht juist in de macht van de staat te brengen. Of de situatie in Rusland waar de rechtspraak helpt de oppositie monddood te maken. (Hoe zit het met de 'trias politica'?
Recente voorbeelden van juridische procedures aangespannen door een groep burgers zijn het Urgenda-proces waar in de uitspraak werd gesteld dat: “klimaatmaatregelen behoren tot de zorgplicht van de overheid en er is een reeële dreiging door klimaatverandering” en “de rechter kan bepalen hoe ver de mensenrechtelijke verplichtingen van de staat reiken.” Een probleem bij dit type processen is dat je niet zelf (de eiser) het probleem probeert op te lossen maar de 'staat' (dus een ander) wil dwingen het probleem op te lossen. Ook veronderstelt het dat jouw visie het probleem zal oplossen. (terzijde: als niet juridisch geschoolde vraag ik me af of je iemand kunt veroordelen voor iets wat in de toekomst ligt, dus voor een misdrijf die niet gepleegd is, zoals degene die inbrekersgereedschap in zijn auto heeft liggen) en waarom in tegenstelling tot de mening van de rechters in dit Urgendaproces, de Hoge Raad in het proces over het terughalen van IS-vrouwen uit Midden Oosten stelt dat “de rechter mag niet op de stoel van de politiek gaan zitten”. Nog een voorbeeld is het recente proces over de avondklok aangespannen door de groep Viruswaarheid over de ingestelde avondklok waarbij het persoonlijke verzet tegen invloed van de staat op het eigen leven een belangrijke drijfveer lijkt. Het lijkt een beetje op een proces dat door ouders tegen een school werd aangespannen omdat hun kinderen niet op de schoolfoto staan door afwezigheid ivm het suikerfeest. Daar zouden die kinderen in hun leven psychische problemen mee hebben. Ander voorbeeld van een groep burgers die een proces tegen een beslissing van de staat aanspannen bij de Hoge Raad gaat om de verbreding van de A27 ten oosten van Utrecht Hun belangen worden daardoor geschaad maar de actie wordt ook ingegeven door het idee dat dit een heilloze beslissing is, die niet toekomstbestendig is en de betrokkenen (inwoners stad, provincie) onevenwredig raakt. Wordt hier door gefrusteerde/verontruste burgers geprobeerd om macht uit te oefenen of is het een oprechte poging een foute beslissing tegen te houden?
Dat wetten van origine zijn bedoeld om machtsverhoudingen te reguleren en door hun geleidelijke ontstaansgeschiedenis gedateerd zijn, is misschien wel een probleem. De wetten zijn dus niet geschreven om b.v. pandemieen te bestrijden of het milieu te beschermen, het zijn juridische redeneringen en bevatten opzich geen virologische of milieu overwegingen. Of in het kort geding over de avondklok: “waarin de rechter 'ten overvloede' ingaat op de discussie over het nut en noodzaak van de avondklok zelf. ...Daar stelt de rechter grote vraagtekens bij. De staat heeft niet overtuigend aangetoond dat die substantiele positieve resultaten zal hebben” (citaat Folkert Jensma, NRC 20/21-feb). Of: de rechter die twijfelt aan het effect van een 'emissiearme' stal. Een rechter is opgeleid om juridische argumenten toe te passen en niet om andere wetenschappelijke argumenten te beoordelen. Daar is hij niet voor opgeleid en bij dit laatste kan de opvatting van de individuele rechter een rol gaan spelen.
Ander probleem voor de staat/gemeenschap in juridische procedures is dat verwezen kan worden naar wetten met niet specifieke teksten zoals in 'de grondwet' of 'zorgen voor een gezonde omgeving', 'recht op demonstratie'. Dat lijkt een probleem te zijn: de formuleringen in wetten stralen soms een hoog algemeen idealistisch gehalte uit, waardoor de toepassing in een concreet geval de toevallige rechter een grote beslissingsruimte geeft. Het tegenargument is dat de volksvertegenwoordiging dan maar betere d.w.z. concretere wetten moet maken. In dit verband is het de vraag of het misschien politiek onverstandig is om sommige verdragen te ondertekenen omdat goede bedoelingen daarin dan tot een juridisch keurslijf worden. Was het dit een van de redenen voor Engeland om uit de EU te stappen?
Tenslotte: kan de rechtspraak de (individuele) burger tegen een regime beschermen of is dat een illusie omdat een regime zal/kan zorgen dat de rechters het regime gunstig gezind zijn (Polen, VS?, Turkije). Ofwel is om Caroline de Gruyter te citeren: "De juridisering van de politiek is riskant omdat het een symptoom is van iets anders: de uitholling van de democratie" ?
2021/04/09 Toevoeging van Evert: Ik las in de NRC van 3 april een interessante column van Folkert Jensma "Rechter zijn wordt steeds lastiger, als de wetgever niet wil luisteren", n.a.v. een recente wet tegen kraken, waar de burgemeesters dringend tegen hebben gewaarschuwd, omdat het een slechte en onuitvoerbare wet is.
De wet is aanvaard door beide Kamers, ondanks dat alle denkbare instituties gewaarschuwd hebben tegen deze domme en slechte wet die mij vooral doet denken aan de tijd van "Rutte 1" toen we werden overstelpt door dit soort symboolpolitiek. De ironie is juist, dat de wet zal leiden tot een dusdanige omslachtige aanpak, dat het beoogde doel niet wordt bereikt - hoe vaak wordt er nog gekraakt? - en veel andere problemen nog minder kans krijgen te worden aangepakt. Kortom, deze column signaleert een serieus probleem en geeft aan dat de wetgever eens wat beter naar zijn eigen werk zou mogen kijken, voordat de rechters worden bekritiseerd.
_______________________
Leo Horowitz nov.2021: KLIMAAT-PROBLEEM
Onze aard-atmosfeer wordt warmer.
Voornaamste oorzaak de toename van uitstoot van koolzuur en methaan.
Er zijn vele manieren om dat tegen te gaan.
Minder energie gaan gebruiken door de burger is daar een van, maar daarmee wordt hooguit 20% bezuinigd
denk ik.
Daartegenover staat dat arme landen ook steeds meer energie gaan gebruiken.
Het mooiste zou zijn om de koolzuur met fotosynthese uit de lucht te halen. Maar de efficientie daarvan is beperkt.
Het beste lijkt om veel zonnepanelen en windmolens te bouwen. Voor de distributie is dan wel een versterking van het electriciteits-netwerk nodig. En voor buffering veel opslag-voorzieningen.
Al met al is het veel werk om al die voorzieningen te maken. Mogelijk helpt het om een vorm van dienstplicht in te voeren. En een klimaat-toeslag op de belastingen.
Persoonlijk wil ik mijn medewerking verlenen aan de benodigde maatregelen .
Maar maatregelen moeten wel wereldwijd in voldoende mate genomen worden, als we het klimaat-probleem voldoende willen oplossen.
Gezien de wereldpolitiek zie ik dat niet gebeuren.
Door de maatregelen zal de temperatuur op aarde wel minder snel stijgen.
Maar toch zal een en ander tot grote problemen leiden.
Onze nabestaanden zullen leven op een beperkt stuk land, gezien de overstromingen en de ondragelijke hitte in veel gebieden. En met een zwaar verschraalde natuur. Met iets van 20 milliard mensen op aarde.
Tegen die tijd zal de animo om kinderen te baren wel minder worden.
Het aantal aardbewoners zal dan gaan afnemen. Of de temperatuur op aarde ooit weer zal afnemen, dat is nog maar de vraag.
Er zal veel huis-koeling worden ge-installeerd, hopelijk aangedreven door zonne-energie.
Het zal een heel andere wereld zijn waarin onze nabestaanden leven. Een heel andere wereld, maar naar mijn gevoel wel leefbaar. Hopelijk heeft men dan niet veel last van radio-actieve streken.
___________________
20211023 Leo Horowitz : PANDEMIEEN
Momenteel heerst de ziekte Covid19 wereldwijd. Veel mensen worden ziek, en misschien wel 5% overlijdt eraan. Vaccinatie helpt wel, maar niet voldoende, 20% wordt toch ziek. En er zullen vast wel resistente stammen gaan ontstaan, waarna het vaccin weer moet worden aangepast, opnieuw getest, en toegediend moet worden. Net als de Griep zal Covid voor altijd onder ons blijven.
We kunnen er maar beter rekening mee houden dat er in de toekomst nog meer endemische ziekten zullen bijkomen.
Opdat we minder gauw ziek zullen worden, worden we voorzichtig met het ontmoeten van andere mensen, en gaan meer online doen, via computer-apparatuur. Online meetings zullen veel gebruikt gaan worden.
___________________
20211021 Leo Horowitz : ROBOT FUTURE
Wil je naar een toekomst met robots?